İsveç, Baltık Denizi’ndeki Rus Nord Stream 1 ve Nord Stream 2 gaz boru hatlarındaki gaz sızıntılarına ilişkin soruşturmayı kapattığını duyurdu.
İsveç, 18 ay önce Kuzey Akım doğalgaz boru hatlarında meydana gelen patlamalara ilişkin soruşturmayı kapatma kararı aldığını duyurdu.
İskandinav ülkesinin soruşturması, Rus doğal gazını Almanya’ya taşımak için inşa edilen boru hatlarında Eylül 2022’de meydana gelen patlamalarla ilgili üç farklı ülke tarafından başlatılan üç soruşturmadan biriydi.
İsveç’in yanı sıra Danimarka ve Almanya da patlamalarla ilgili soruşturma yürütüyor. Ancak Stockholm’deki yetkililer İsveç’in soruşturma yapma yetkisinin olmadığı görüşünde.
Patlamalar, Kremlin’in Ukrayna’yı işgalinin ardından Avrupa’nın Rus enerji kaynaklarından uzaklaşmaya çalıştığı bir dönemde meydana geldi ve saldırı, savaş başladıktan sonra gerilimi daha da artırdı.
Sualtı patlamaları, Rusya’nın Ağustos 2022 sonlarında sevkiyatı durdurana kadar Rusya’dan Almanya’ya ana doğal gaz tedarik rotası olan Kuzey Akım 1 boru hattında ciddi hasara neden oldu.
Benzer şekilde patlamalar, Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgal etmesinden kısa bir süre önce Almanya’nın sertifikasyon sürecini askıya alması nedeniyle hizmete sokulmayan Nord Stream 2 boru hattına da zarar verdi.
Kaza, Baltık Denizi’ndeki İsveç ve Danimarka’nın ekonomik bölgelerinde okyanus tabanının yaklaşık 80 metre altında meydana geldi.
Sismik ölçümler, patlamaların sızıntıların keşfedilmesinden kısa bir süre önce meydana geldiğini gösterdi.
durma çağrısı
İsveç savcılığından Savcı Mats Ljungqvist yaptığı açıklamada soruşturmanın “sistematik ve kapsamlı” olduğunu söyledi.
Ljungqvist, “Mevcut şartlarda İsveç yargısının geçerli olmadığını söyleyebiliriz” dedi. dedi.
Ljungqvist yaptığı yazılı açıklamada, İsveç kampındaki gaz sızıntılarını daha fazla araştırma yetkisinin olmadığını ve soruşturmayı kapattığını söyledi.
Soruşturmanın Almanya’da devam ettiğini belirten Ljungqvist, ellerindeki delilleri Berlin’le paylaşacaklarını söyledi.
Savcılık, soruşturmanın asıl amacının “İsveç vatandaşlarının eyleme dahil olup olmadığını veya eylemi gerçekleştirmek için İsveç topraklarının kullanılıp kullanılmadığını belirlemek” olduğunu söyledi.
İsveç ve ülke çıkarlarının hedef alınmaması nedeniyle “Stokholm’ün yargı yetkisinin bulunmadığı” belirtildi.
Ljungqvist, Mart 2023’te New York Times’a yaptığı açıklamada, yüzde 51’i Rusya’nın Gazprom’una ait olan petrol boru hatlarındaki patlamadan Moskova’nın sorumlu olduğuna inanmadığını söyledi.
Danimarka Kraliyet Savunma Koleji’nden Kenneth Ohlenschlager Buhl, İsveç’in kararının “şaşırtıcı” olduğunu ve bunun “bir çeşit siyasi müdahale olabileceğini gösterdiğini” söyledi.
Ohlenschlager Buhl, “İsveç hassas bir durumda çünkü NATO’ya katılmak istiyor ve belki de durumu daha da karıştırmak istemiyor.”
Çözülmemiş uluslararası gizem
Sabotajın üzerinden bir buçuk yıl geçmesine rağmen kabul edilmiş bir açıklama yok; bazı doğrulanmamış raporlar ise çeşitli şekillerde Rusya, ABD ve Ukrayna’yı suçluyor.
Rus yetkililerin yanı sıra Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de ABD’yi “terörist saldırı” olarak tanımladıkları patlamaları düzenlemekle suçladı. Washington olaya karıştığını reddetti.
Mart 2023’te Alman medyası, Ukrayna yanlısı bir grubun bir gemi kullanarak ve Almanya’nın Rostock limanından yola çıkarak sabotaj eylemine karıştığını iddia etti.
Ukrayna saldırının emrini vermiş olabileceği yönündeki iddiaları reddederken, Alman yetkililer de bu suçlamaya karşı temkinli bir tavır sergiledi.
Almanya ve Danimarka’da yürütülen soruşturmalar henüz yaşananlara ışık tutmadı.
İsveçli savcılar, en muhtemel suçlunun bir devlet aktörü olduğunu söylüyor.
İsveçli savcılar aynı zamanda failin kimliğinin belirsizliğini koruduğu konusunda uyarıyor ve muhtemelen öyle kalacağını ima ediyor.