SGK giriş tarihine göre değişen emeklilik sistemi, 94, 2008 ve 2018 yıllarında işe başlayanlar için yeni erken emeklilik fırsatları sunuyor. 3600, 4.500 ve 5400 prim günü baz alınarak oluşturulan modellerle, belirli koşulları sağlayan vatandaşlar erken yaşta emeklilik hakkı elde edebilecek. Yaş, gün sayısı ve çalışma süresi gibi kriterler dikkate alınarak hazırlanan bu yeni sistem, milyonlarca sigortalı için farklı emeklilik yollarını gündeme getiriyor.
Giriş tarihine göre emeklilik koşulları tekrar şekilleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son yeniliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak şartları yeniden düzenleniyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü temelinde kısmi emeklilik imkânı sunuluyor. Yaş ve sigortalılık süresi dikkate alınarak oluşturulan bu modeller, erken yaşta emeklilik planı yapan vatandaşlara seçenekli sistemler getiriyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de emeklilik sistemi, ilk işe başlama yılına bağlı olarak değişiyor. 94, 08 ve 18 gibi önemli tarihlerde çalışmaya başlayanlar için farklı gün sayısıyla kısmi emeklilik fırsatları oluşturuluyor. SGK sisteminde yer alan bu formüller, eksik prim günü bulunan ya da çalışma süresi sınırlı kalan çalışanlara yeni fırsatlar tanıyor.
1994 öncesi için 3600 günle erken emeklilik
09.09.1999 tarihinden önce sigortalı olan kişiler, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü koşullarını tamamladığında erken emeklilik imkânı elde edebiliyor. Kadınlarda yaş sınırı elli, erkek sigortalılarda ise elli beş olarak belirleniyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu model cazip bir seçenek sunuyor.
2008 girişlilere 4500 prim günü modeli
2000 ve sonrası sigorta girişi yapılan sigortalılar için erken emeklilik şartları biraz daha zor. Bu kişiler, 4.500 gün prim ve 25 yıl çalışma ile emekli olabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkeklerde 60 emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun sigortalılık süresine ulaşmakta zorlanan vatandaşlara kolaylık sağlıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 gün şartı
2008 sonrası sigortalı olanlar için en ağır erken emeklilik şartları uygulanıyor. Bu grupta yer alan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl çalışma süresi gerekli. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkek sigortalılar 60 yaşında emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az yüzde 40 sağlık raporu sahip olan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekli olabiliyor. Prim gün sayısı ve sigortalılık süresi, rapor yüzdesine göre değişiyor:
– %40–49 arası için 18 yıl ve 4.100 gün,
– %50–59 arası için on altı yıl ve 3700 gün,
– %60 üstü için 15 yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
Çalışma gücünün %60’ını kaybeden çalışanlar, sağlık kurulu raporu ile 1800 prim günü üzerinden emekliliğe başvurabiliyor. Bu hak, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra çalışma durumunda emekli aylığı kesiliyor.
Engelli çocuğu olan annelere destek
Engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılar için özel bir erken emeklilik desteği devrede. Bu annelerin prim günlerine her yıl için %25 ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaşından eksiliyor. Böylece kadınlar daha erken emeklilik fırsatı kazanıyor.
Uzun vadeli emeklilik planı
-
Emeklilik planınızı, ilk SGK girişinize göre belirleyin.
-
Eksik primlerinizi, borçlanma seçenekleriyle tamamlayın.
-
Engel durumunuz varsa, malulen emeklilik gibi özel hakları değerlendirin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik sürenizi öne çekebilirsiniz.